Autyzm i schizofrenia – podobieństwa…

Autyzm i schizofrenia, choć są odrębnymi zaburzeniami, wykazują pewne wspólne cechy. Oto najważniejsze z nich:

1. Anormalne postrzeganie i myślenie paranoiczne

• Osoby autystyczne są trzykrotnie bardziej narażone na doświadczenia przypominające halucynacje niż ogół populacji.
• W autyzmie percepcje słuchowe/doświadczenia przypominające halucynacje są zwykle łagodniejsze niż w schizofrenii.

2. Różnice sensoryczne

• Nadwrażliwość i niedowrażliwość są charakterystyczne dla autyzmu.
• W schizofrenii również występują, szczególnie w odbiorze dźwięków.

3. Trudności z funkcjami wykonawczymi

• Obie grupy doświadczają problemów z elastycznością poznawczą, przełączaniem zadań, pamięcią i uwagą.

4. Dezorganizacja myślenia i paranoja

• W schizofrenii są to kluczowe objawy.
• U osób autystycznych mogą wystąpić pod wpływem stresu lub jako skutek doświadczeń dyskryminacji.

5. Cechy społeczno-relacyjne

• Wycofanie społeczne, trudności komunikacyjne i słaby kontakt wzrokowy występują w obu zaburzeniach.

6. Wczesne objawy

• U dzieci z obu grup mogą wystąpić opóźnienia mowy, wycofanie społeczne i tendencja do "gubienia się" w świecie wewnętrznym.

Zagrożenia psychospołeczne

Osoby z autyzmem i schizofrenią są narażone na podobne zagrożenia:

1. Samookaleczanie
2. Podwyższone ryzyko samobójstwa
3. Nadużywanie substancji psychoaktywnych
4. Zwiększone ryzyko wiktymizacji

 

𝐖𝐬𝐤𝐚𝐳𝐨́𝐰𝐤𝐢 𝐝𝐢𝐚𝐠𝐧𝐨𝐬𝐭𝐲𝐜𝐳𝐧𝐞

Aby odróżnić schizofrenię od autyzmu, należy zwrócić uwagę na:

1. Kryteria B dla autyzmu (stereotypowe zachowania, nieelastyczność, intensywne zainteresowania, różnice sensoryczne)
2. Pozytywne objawy schizofrenii (halucynacje, urojenia, zdezorganizowane myślenie)

Kluczowe jest uwzględnienie ogólnych wzorców, intensywności objawów i poziomu wglądu w doświadczenia.
Żeby było ciekawiej, badania dotyczące metabolitów w mózgach osób z ASD oraz schizofreników wykazują wspólną – na poziomi fizjologicznym - dla obu grup cechę - podwyższony poziom mleczanów i pirogronianów.

Skłania to część naukowców do tezy, że u podstaw obu schorzeń są zaburzenia w funkcjonowaniu mitochondriów.

Najnowsze badania naukowe rzucają nowe światło na zaburzenia metabolizmu glukozy w mózgach osób z autyzmem i schizofrenią.

𝐁𝐚𝐝𝐚𝐧𝐢𝐚 𝐰𝐲𝐤𝐚𝐳𝐚ł𝐲, 𝐳̇𝐞 𝐮 𝐨𝐬𝐨́𝐛 𝐳 𝐚𝐮𝐭𝐲𝐳𝐦𝐞𝐦:

• Poziomy mleczanów są znacząco podwyższone w tylnej korze zakrętu obręczy (PCC) w porównaniu do grupy kontrolnej.
• Około 9,4% badanych z ASD miało podwyższone poziomy mleczanów w PCC, podczas gdy w grupie kontrolnej nie zaobserwowano takich przypadków.
• Stosunek mleczanów do pirogronianów we krwi obwodowej jest wyższy niż u osób zdrowych.
• 31% badanych z ASD miało nieprawidłowo wysokie poziomy mleczanów we krwi w porównaniu do 9,5% u zdrowych członków rodziny.

𝐔 𝐨𝐬𝐨́𝐛 𝐳𝐞 𝐬𝐜𝐡𝐢𝐳𝐨𝐟𝐫𝐞𝐧𝐢𝐚̨ 𝐳𝐚𝐨𝐛𝐬𝐞𝐫𝐰𝐨𝐰𝐚𝐧𝐨:

• Znacząco wyższe poziomy mleczanów w przedniej korze zakrętu obręczy (ACC) w porównaniu do grupy kontrolnej.
• Podwyższone poziomy mleczanów w móżdżku.
• Wyższe stężenia pirogronianów (wzrost o 47%) w prążkowiu w porównaniu do osób zdrowych.
• Niższe poziomy podjednostki β dehydrogenazy pirogronianowej (spadek o 20%) w prążkowiu.

Te odkrycia sugerują, że zaburzenia metabolizmu glukozy mogą odgrywać istotną rolę w patofizjologii zarówno autyzmu, jak i schizofrenii. Podwyższone poziomy mleczanów i zmiany w metabolizmie pirogronianów mogą wskazywać na dysfunkcję mitochondriów w obu zaburzeniach.

Grupie badaczy z Neures udało się zidentyfikować jedną z przyczyn zaburzeń w funkcjonowaniu mitochondriów - jest ona spowodowana zaburzeniami w przepływie krwi w mózgu oraz co za tym idzie zaburzeniami perfuzji tkankowej. Ograniczona podaż tlenu (spowodowana zmniejszeniem przepływu krwi) powoduje nieprawidłową pracę mitochondriów. 

 

𝐖𝐲𝐧𝐢𝐤𝐢 𝐛𝐚𝐝𝐚𝐧́ 𝐨𝐩𝐮𝐛𝐥𝐢𝐤𝐨𝐰𝐚𝐥𝐢𝐬́𝐦𝐲 𝐭𝐮𝐭𝐚𝐣: https://www.mdpi.com/2966322
Literatura

Maciej Abakumow (2024) Aggressive and Autoaggressive Behaviors in Patients with Autism Spectrum Disorder in Correlation with Middle Cerebral Artery Flow Velocity,

Oh, S. Y., et al. (2020). Higher Lactate Level and Lactate-to-Pyruvate Ratio in Autism Spectrum Disorder. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7492845/

Reid, M. A., et al. (2016). Elevated brain lactate in schizophrenia: a 7 T magnetic resonance spectroscopy study. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5290358/

Halim, N. D., et al. (2007). Increased Lactate Levels and Reduced pH in Postmortem Brains of Schizophrenia Patients. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2288700/

Wu, Y., et al. (2015). Severe disturbance of glucose metabolism in peripheral blood mononuclear cells of schizophrenia patients. https://translational-medicine.biomedcentral.com/.../s129...

Brix, M. K., et al. (2023). Increased cerebral lactate levels in adults with autism spectrum disorders compared to non-autistic controls: a magnetic resonance spectroscopy study. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37978557/

Dean, B., et al. (2016). Evidence for impaired glucose metabolism in the striatum, obtained postmortem, from some subjects with schizophrenia. https://www.nature.com/articles/tp2016226